Rescue archaeological research on the Dominican Square in Cracow in the light of interdisciplinary studies
Main Article Content
Keywords
medieval architecture, archaeological excavations, cultural layer, petrographic and geochemical studies
Abstract
The rescue excavations associated with the renovation of surfaces surrounding the Dominican Basilica of the Holy Trinity in Cracow were conducted in 2011-2012 in front of the church. This research confirmed the presence of a churchyard cemetery whose origins date back to the 12th century and led to the discovery of previously unknown relics of medieval architecture in the form of two pieces of the masonry foundation of the Gothic chapels and presumably pre-Dominican (or early-Dominican) church of the Holy Trinity as well as undisturbed culture layers from early mediaeval times.
The research was carried out in close collaboration with researchers in architecture and art history; it enabled preliminary reconstruction of the plans of the discovered buildings. Petrographic analysis of building material and samples of mortars used provided information on mediaeval construction techniques. Human bone material was analyzed by anthropologists. As a result, the gender, age and health status of members of the mediaeval and modern populations of Cracow buried in the cemetery were determined. Geochemical studies also helped to assess the degree of land contamination related to the presence of the cemetery. A detailed analysis of the cultural layer representing the residue of the open settlement along with its coeval economical structures was carried out. Layer dating was based on a formal analysis of the ceramic material. Osteological research of the animal bone material and palaeobotanical studies of soil samples taken from settlement layers allowed clarification of the nature of the settlement.
Downloads
References
Długosz J., 1863-1864. Liber beneficiorum dioecesis Cracovensis. Tomus 3. Kraków.
Kuczera S., 2012. Opinia geotechniczna. Rozpoznanie geotechniczne podłoża gruntowego i analiza występujących nawarstwień w rejonie kruchty kościoła św. Trójcy w Krakowie przy ulicy Stolarskiej 12, dzielnica I - Stare Miasto, [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap II - część północna i środkowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 110-139.
Kuraś S. (wyd.), Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej.
Łyczak M. & Górski R., 2011. Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap I - część południowa Placu). Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow].
Łyczak M. & Górski R., 2012a. Ratownicze badania wykopaliskowe w rejonie bazyliki św. Trójcy na terenie południowej części Placu Dominikańskiego w Krakowie. Krzysztofory - Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, 30, 235-242.
Łyczak M. & Górski R., 2012b. Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap II - część północna i środkowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 3-86.
Łyczak M. & Górski R., 2013. Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap I - część południowa Placu), [in:] Markiewicz A., Szyma M. & Walczak M. (red.), Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, Kraków, 235-256.
Mueller-Bieniek A. & Tomczyńska Z., 2011. Analiza makroszczątków roślinnych pobranych z nawarstwień historycznych w trakcie badań archeologicznych w rejonie fasady kościoła św. Trójcy w Krakowie, [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap I - część południowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 156-162.
Mueller-Bieniek A., 2012. Raport z badań archeobotanicznych próbek pobranych z Placu Dominikańskiego (wykop III) w Krakowie, [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap II - część północna i środkowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 140-145.
Myszka M., 2003. Dawne cmentarze Krakowa w świetle badań archeologicznych. Krakowska Teka Konserwatorska, 3, 121-143.
Nawrocki W., 2011. Badania georadarowe wykonane przed zachodnią elewacją kościoła oo. Dominikanów pw. św. Trójcy. ZBN KPG Sp. z o.o., Kraków [typescript in the archives of Dominican monastery in Cracow].
Niewalda W. & Rojkowska H., 2012. Najstarsze relikty kościoła św. Trójcy oraz kaplicy grobowej Pileckich odkryte przed zachodnią elewacją kościoła dominikanów w Krakowie. Krzysztofory - Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, 30, 243-250.
Pawlikowski M., 2011. Wyniki badań mineralogiczno-petrograficznych próbek skał i zapraw z obiektów architektonicznych (wykop archeologiczny między wejściem do kościoła Dominikanów a ul. Sienną), [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap I - część południowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 93-118.
Pawlikowski M., 2012. Wyniki badań mineralogiczno-petrograficznych próbek skał i zapraw z obiektów archiektonicznych (wykop archeologiczny między wejściem do kościoła Dominikanów a kramami przy ulicy Stolarskiej), [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap II -część północna i środkowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 87-109.
Radwański K., 1975. Kraków przedlokacyjny. Rozwój przestrzenny. PTAiN, Kraków.
Rajman J., 2004. Kraków. Zespół osadniczy, proces lokacji, mieszczanie do roku 1333. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Rocznik kapituły krakowskiej, 1978. [in:] Kozłowska-Budkowa Z. (ed.),Annales Cracoviensespriores cum kalendario = Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, series: Monumenta Poloniae Historica. Series Nova, 5, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 19-105.
Rojkowska H., 2013. Teren dawnego cmentarza św. Trójcy. Przemiany przestrzenne, [in:] Markiewicz A., Szyma M. & Walczak M. (red.), Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, Wydawnictwo Esprit, Kraków, 211-234.
Szczepanek A., 2011. Analiza antropologiczna szkieletów z Placu Dominikańskiego - badania 2011 r. [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap I - część południowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 119-148.
Szczepanek A., 2012. Szkielety z Placu Dominikańskiego - wyniki analizy antropologicznej, [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap II - część północna i środkowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 150-154.
Szyma M., 2012. Kaplica Kazimierza Wielkiego przy krakowskim kościele Dominikanów, [in:] Bukowski W. & Jurek T. (red.), Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Societas Vistulana, Kraków, 961-980.
Turkiewicz P., 2011. Inwentaryzacja wykopu archeologicznego przed wejściem do nawy pd. Bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie. Kraków [typescript in the archives of Dominican monastery in Cracow].
Turkiewicz P., 2012. Inwentaryzacja wykopu archeologicznego przed wejściem do nawy pn. Bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie. Kraków [typescript in the archives of Dominican monastery in Cracow].
Wilczyński J., 2011. Wyniki badań zooarcheologicznych szczątków kostnych z badań wykopaliskowych prowadzonych przy kościele św. Trójcy w Krakowie w 2011 roku. [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap I - część południowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 150-155.
Wilczyński J., 2012. Wyniki badań zooarcheologicznych szczątków kostnych z badań wykopaliskowych prowadzonych przy kościele św. Trójcy w Krakowie w 2012 roku. [in:] Łyczak M. & Górski R., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Bazyliki św. Trójcy na terenie Placu Dominikańskiego w Krakowie (etap II - część północna i środkowa Placu), Kraków [typescript in the archives of Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków in Cracow], 147-149.
Wojtal P., Makowiecki D., Wertz K., Wilczyński J., Miękina B. & Zabilska B., 2010. Wstępne wyniki badań zooarcheologicznych szczątków kostnych z wykopalisk prowadzonych na Rynku Krakowskim w latach 2005-2007. Krzysztofory - Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, 28, 2, 137-150.
Zaitz E., 1974. Kraków-Śródmieście. Klasztor OO Dominikanów. Informator Archeologiczny. Badania, 8, 236-238.
Radwańska T., Zaitz E., Reyniak J., 1975. Kraków-Śródmieście. Klasztor OO Dominikanów. Informator Archeologiczny. Badania, 9, 187-188.
Zaitz E., 2006. Osadnictwo wczesnośredniowieczne na terenie Krakowa, [in:] Firlet Z. & Zaitz E. (red.), Kraków w chrześcijańskiej Europie X-XIII w.: katalog wystawy, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków, 220-272.
Zaitz E., 2009. Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych przy przebudowie nawierzchni Małego Rynku w 2007 r. Materiały Archeologiczne, 37, 35-92.
Article Sidebar
Article Details
Authors have full copyright and property rights to their work. Their copyrights to store the work, duplicate it in printing (as well as in the form of a digital CD recording), to make it available in the digital form, on the Internet and putting into circulation multiplied copies of the work worldwide are unlimited.
The content of the journal is freely available according to the Creative Commons License Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)