Buildings and dwellings of Krakow in the 16th-17th century - descriptions contained in the city deeds

Main Article Content

Kamila Follprecht

Keywords

Buildings, Krakow, construction police, real property, plumbing, construction requirements

Abstract

"Wiertelnicy" - those were City officers appointed by the City Council to oversee the construction industry in the old Krakow. Preserved in the state Archives are the City books of records that contain minutes and rapports regarding the activities of the "Wiertelnics" - often referred to as the "construction police" or as it probably would be more adequate the old-time city engineers. The "wiertelnics" conducted site reviews. The preserved documentation of their activities such as divisions and subdivisions of real property; preformed estimates of value of real property; damage assessment (particularly, as it was pertaining to border or division walls, and prescription of construction works that were necessary to ensure building and construction safety constitutes an very important source of historic documentation in regard to city engineering as it allows to follow not only the history of the physical constructions of buildings and dwellings themselves, but also the technology and technical solutions i.e. plumbing or other necessary adaptations needed by particular workshops or craftsmen's sites. It can be observed that some solutions that were used by the owners of the buildings were frequently cost driven and consequently of a very provisory nature. Later on, much greater investments were necessary to avoid imminent "construction catastrophes". The information contained in the City public records of the "Wiertelnic's Deeds" give also some insights that are not directly related to the construction requirements or activities themselves, but were the predominant factors that determined the physical shape of the building or a site.

Downloads

Download data is not yet available.
Abstract 277 | PDF Downloads 223

References

Chmiel A., 1917. Domy krakowskie. Ulica Floriańska, część 1 [series: Biblioteka Krakowska, 54]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Chmiel A., 1920. Domy krakowskie. Ulica Floriańska, część 2 [series: Biblioteka Krakowska, 57-58]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

hmiel A., 1924. Domy krakowskie. Ulica św. Jana, część 1-2 [series: Biblioteka Krakowska, 61-62]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Chmiel A., 1931. Domy krakowskie. Ulica Sławkowska, część 1 [series: Biblioteka Krakowska, 73]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Chmiel A., 1932. Domy krakowskie. Ulica Sławkowska, część 2 [series: Biblioteka Krakowska, 75]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Chmiel A., 1934. Domy krakowskie. Ulica Grodzka, część 1 [series: Biblioteka Krakowska, 81]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Chmiel A., 1935. Domy krakowskie. Ulica Grodzka, część 2 [series: Biblioteka Krakowska, 85]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Dryja S. & Sławiński S., 2010. Krakowskie słodownie przełomu wieku XVI i XVII [series: Biblioteka Krakowska, 155]. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Follprecht K., 2008. Przyczynki do dziejów kamienicy przy ulicy Mikołajskiej 22 w Krakowie, [in:] Follprecht K. & Gajdka K. (red.), Daniel Naborowski. Krakowianin - Litwin - Europejczyk, Katowice, 205-222.

Follprecht K. & Jelonek-Litewka K., 2007. Źródła do dziejów zabudowy związanej z handlem we wschodniej części Rynku Głównego w Krakowie (XIV-XIX w.). Pracownia Archeologiczno-Architektoniczna Niegoda, Kraków.

Góralski Z., 2000. Encyklopedia urzędów i godności w dawnej Polsce. Książka i Wiedza, Warszawa.

Kizik E., 2009. O potrzebie badań nad budownictwem mieszkaniowym dawnego Gdańska. Uwagi wprowadzające, [in:] Kizik E. (red.), Studia i materiały do dziejów Domu Gdańskiego. Cz. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 11-20.

Komorowski W., 2007. Ratusze krakowskie, [in:] Siedziby władz miasta Krakowa: wydanie jubileuszowe z okazji 750-lecia lokacji miasta Krakowa, Krakowska Teka Konserwatorska, 6, 21-81.

Komorowski W., 2008. Ratusz krakowski, [in:] Grzybkowski A., Żygulski Z. jun. & Grzybkowska T. (red.), Urbs Celeberrima. Księga pamiątkowa na 750-lecie lokacji Krakowa, Muzeum Narodowe, Kraków, 174-201.

Komorowski W. & Follprecht K., 1998. Właściciele kamienic Rynku krakowskiego w czasach nowożytnych (do pierwszej okupacji szwedzkiej) (część 3). Krakowski Rocznik Archiwalny, 4, 29-46

Komorowski W. & Sudacka A., 2008. Rynek Główny w Krakowie. Pracownia Archeologiczno-Architektoniczna Niegoda, Wrocław.

Księga wiertelnicza krakowska. Quartaliensium recognitiones et divisiones: ze zbiorów Archiwum Państwowego w Krakowie. Cz. 1 (1568-1577) [series: Fontes Cracovienses, 5]. 1997. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.

Książka pamiątkowa Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie od roku 1584 do 1884: skreślona w roku jubileuszowym. 1884. Kraków.

Lichończak-Nurek G. (red.), 2007. Kraków europejskie miasto prawa magdeburskiego 1257-1791: katalog wystawy. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków.

Mecherzyński K., 1845. O magistratach miast polskich, a w szczególności miasta Krakowa. D. E. Friedlein, Kraków.

Ptaśnik J., 1949. Miasta i mieszczaństwo w dawnej Polsce. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Rkps. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zespół nr 29/33 Akta miasta Krakowa [1227] 1300-1945 [1975]. Akta wiertelnicze (Acta quartualiensium civitatis Cracoviae): księgi - rkps 1377-1397, akta luźne - rkps 1399-1419.

Sowina U., 2004. Średniowieczny dom mieszczański. Niektóre problemy badawcze, [in:] Gedigi B. (red.), Dom w mieście średniowiecznym i nowożytnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 10-31.

Sowina U., 2009. Woda i ludzie w mieście późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym. Ziemie polskie z Europą w tle. Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa.

25. Sowina U., 2011. Kanały wód odpływowych w późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym Krakowie, [in:] Ulica, plac i cmentarz w publicznej przestrzeni średniowiecznego i wczesnonowożytnego miasta Europy Środkowej [series: Wratislavia Antiqua, 13], Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław, 269-274.

Suproniuk J., 2006. Policja miejska i przepisy policyjne w Polsce XIII-XVI w. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, 66, 25-88.

Wawel-Louis J., 1890. Przechadzka kronikarza po Rynku krakowskim. Kraków.